3146. HẠT CÁT Họa bài Hán Thi Tự Thuật của HT Tuệ Sỹ

Chân dung Thầy Tuệ Sỹ - Tranh Đinh Trường Chinh

 

自述

三十年前學苦空
經函堆絫暗西窗
春花不顧春光老
翠竹斜飛翠夢魂
荏苒長眉垂壞案
蹉跎素髮絆殘風
一朝撒手懸崖下
始把真空對夕紅

慧士

 

Tự Thuật

 

Tam thập niên tiền học khổ không
Kinh hàm đôi lũy ám tây song
Xuân hoa bất cố xuân quang lão
Thúy trúc tà phi thúy mộng hồn
Nhẫm nhiễm trường mi thùy hoại án
Tha đà tố phát bạn tàn phong
Nhất triêu tát thủ huyền nhai hạ⁽¹⁾
Thủy bả chân không đối tịch hồng.

(HT Tuệ Sỹ)

 

Dịch thơ

 

Ba chục năm dài học khổ, không,

Kinh sách bề bề khuất cửa song,

Hoa xuân chẳng quản xuân già cỗi,

Trúc biếc nghiêng cành biếc mộng hồn.

Mi dài thấm thoát vương hương án,

Tóc bạc lần hồi nhiễm gió sương,

Một sớm buông tay rơi vách núi,

Mới lấy hư không đọ ráng hồng.

(Hạt Cát chuyển ngữ)

 

Phóng dịch thơ

 

Khổ, không học tập mấy mươi năm,

Khuất lấp song thưa những điển văn,

Lãng đãng xuân xanh vầng lạc nguyệt,

Chơi vơi trúc biếc mảnh hư tâm,

Mi dài thấm thoát nhòa hiên mộng.

Tóc trắng lơ thơ bạt gió ngàn,

Một sớm thỏng tay gieo triền thẳm,

Mới lấy chơn không phó trăm năm.

(Hạt Cát phóng dịch)

 

⁽¹⁾Chú thích: Bài thơ Tự Thuật của HT Tuệ Sỹ nằm rải rác ở một số trang nhà Phật học có câu thứ bảy là “Nhất triêu cước lạc huyền nhai hạ”. Ở trang Tuesy.net có phần nguyên tác Hán tự nhưng phiên âm lại không đúng. Theo bản thủ bút của HT Tuệ Sỹ thì câu thứ bảy là “Nhất triêu tát thủ huyền nhai hạ”.

 

 

感念恩德和尚慧士,
和原韻『自述』首詩。

 

八十年來驗色空，
長山遠夢駿飛窗，
明眸照耀屠刀獄，
大智容通許國魂，
慧覺禅林當石柱
源心法海已雄風，
到今四大應衰竭

撒手安然去焰紅

楞伽月

 

Phiên âm:

 

Cảm niệm ân đức Hòa ThượngTuệ Sỹ,

họa nguyên vận “Tự Thuật” thủ thi.

 

Bát thập niên lai nghiệm sắc không,

Trường Sơn Viễn Mộng tuấn phi song^,(2)

Minh mâu chiếu diệu đồ đao ngục,

Đại trí dung thông hứa quốc hồn.

Tuệ giác thiền lâm đương thạch trụ,

Nguyên tâm pháp hải dĩ hùng phong,

Đáo kim tứ đại ưng suy kiệt,

Tát thủ an nhiên khứ diễm hồng. 

 

Dịch nghĩa:

 

Cảm niệm ân đức HT Tuệ Sỹ,

họa nguyên vận bài thơ “Tự Thuật”.

 

Từ tám mươi năm nay suy ngẫm về lẽ có không,

Những “Phương Trời Viễn Mộng, Giấc Mơ Trường Sơn chớp mắt đã như bóng câu qua cửa sổ. ⁽²⁾Phương Trời Viễn Mộng, Giấc Mơ Trường Sơn là những tác phẩm thi ca về những nơi chốn Ngài có lần đi qua hay ước mơ đi tới.

Đôi mắt sáng ngời chiếu soi ngục tối của bọn đao phủ.

Tri thức mênh mông chứa đựng tinh thần phụng sự đất nước.

Trí tuệ sáng suốt trong chốn thiền môn đáng mặt thành cột trụ.

Tấm lòng từ thưở ban đầu đối với biển pháp đã là cơn gió mạnh mẽ.

Đến nay thì thân tứ đại đã hao mòn cạn kiệt,

Thanh thản buông tay mà đi vào ngọn lửa hồng.

 

Phóng dịch thơ:

 

Chẵn tám mươi năm ngẫm có không,

Viễn mộng Trường Sơn ngựa hí song,

Mắt sáng chiếu soi hiềm lao ngục,

Lòng bền ôm ấp mộng non sông.

Trí tuệ rừng thiền nên thạch trụ,

Tâm tư biển pháp vốn hùng phong,

Tứ đại đến hồi nên tan rã,

Thanh thản buông tay nhập lửa hồng.

(Nguyên tác & Bản dịch Hạt Cát)

Nov 27, 2023