Tôi ưa tiếng hát của ca sĩ quá cố Duy Quang vì vẻ hiền hòa, da diết, chậm
rãi và tâm tình của anh. Duy Quang hát rất tới một bài hát của Trần Thiết Hùng,
bài “Cô Bé Có Chiếc Răng Khểnh”. “Này cô
bé có chiếc răng khểnh / Sao thừa một cái chắc để làm duyên / Vội vàng chi mà
hình như lơ đễnh / Để lại sau lưng tiếng hót vành khuyên”.
Răng khểnh là chiếc răng thừa hay răng duyên, nói theo các ông bà nha sĩ
thì đây chỉ là chiếc răng nanh mọc lệch vào trong hoặc mọc lệch ra ngoài do nhiều
nguyên nhân. Răng khểnh có thể do di truyền. Ông bà cha mẹ có răng khểnh chuyển
đặc tính này cho con cháu. Cũng có thể răng khểnh là do bẩm sinh. Khi trẻ mọc
răng có kích thước không đồng đều, hàm răng không đủ chỗ để răng mọc. Khi thay
răng, có thể răng sữa chưa rụng nhưng răng cố định đã mọc, chen chúc nhau dành
chỗ khiến răng khểnh ra. Cũng có thể do thói quen của trẻ, hay dùng lưỡi đẩy răng
đang mọc khiến chúng khểnh ra.
Giải thích đúng theo y học như các ngài nha sĩ, chán chết. Nghe cứng ngắc
hàm răng. Với con mắt của nhà thơ, chiếc răng khểnh bỗng đổi đời, thập phần duyên
dáng, người thơ muốn bưng về làm gia sản.
Một ông nhà thơ quân đội, ông Nguyễn Quang Hà, giỡn yêu với chiếc răng
khểnh:
Rất kỳ chiếc răng khểnh của em
Đã bao lần làm anh bối rối
Anh là lính quen có hàng có lối
Anh không ưa bước lỗi nhịp còi!
Nếu răng khểnh vào quân ngũ chắc sẽ bị củ. Hàng lối nhà binh đều tăm tắp
bỗng dưng có anh chơi nổi bị anh cai chỉnh là cái chắc. Răng khểnh có khi cân đối
có khi không. Có người được trời cho hai răng khểnh cân cái, có người chỉ được
một khểnh chênh vênh.
Răng khểnh gây chia rẽ đông tây. Theo quan niệm của phương Đông, răng khểnh
thường được coi là một trong những nét duyên ngầm, làm tăng thêm vẻ đẹp cho
khuôn mặt và nhất là nụ cười. Những người có phúc có phần mới có được hai răng
khểnh, dễ lấy được thiện cảm và lòng mến mộ của người khác. Các bà các cô có hai
răng khểnh được coi là có tướng tốt, dễ cân bằng trong cuộc sống về công việc,
gia đình cũng như đời sống cá nhân. Trong thực tế, phụ nữ có hai chiếc răng khểnh
thường có nụ cười duyên dáng hợp với gương mặt tươi sáng dễ hớp hồn người đối
diện, chuyện chi cũng xuôi chèo mát mái. Chẳng cứ phụ nữ, nam giới có hai răng
khểnh thường là những người đào hoa, dễ hanh thông trong tình trường tuy họ thường
thiếu trung thành trong tình yêu.
Tây phương, trái lại, coi người có răng khểnh, dù một bên hay hai bên,
là bị điềm xấu. Bởi răng khểnh là đặc điểm của ma cà rồng. Họ bị xa lánh vì ai
lại chơi với ma cà rồng bị hút máu lúc nào không biết. Một số nước còn cấm người
có răng khểnh nhập cảnh. Nghe vậy biết vậy chứ thực ra tôi chưa bao giờ nghe tới
chuyện cấm nhập cảnh lảng xẹc này.
Thực tế hơn, theo y học, hai răng
khểnh mọc hai bên khiến khó nhai khi ăn, khó vệ sinh răng hàng ngày, làm tăng
nguy cơ mắc các bệnh răng miệng như sâu răng, nha chu hay viêm nướu.
Răng khểnh
một bên thường được coi là đẹp hơn răng khểnh hai bên. Mắt chúng ta quen với sự
cân đối nên cái chi có cả ở bên trái lẫn bên phải được coi là cân cái dễ nhìn.
Trong đời sống thường ngày, khi trang hoàng nhà cửa hay bày biện cúng kiến
chẳng hạn, chúng ta chuộng sự cân đối. Cân đối dễ vừa mắt hơn nhưng thiếu cân
đối nhiều khi lại hấp dẫn hơn vì người ta cảm được cái thiêu thiếu, hụt hẫng.
Không biết các bạn ra sao, tôi lại thích sự thiếu cân đối trong quan niệm thẩm
mỹ. Phá cách có cái hay của phá cách.
Răng khểnh
đứng mình ên, chưa đủ. Vẻ đẹp của răng khểnh nhiều hay ít còn tùy thuộc nhiều
yếu tố như hỉnh dáng, kích thước và mức độ mọc chếch so với cả hàm răng. Vẻ đẹp
của răng còn phải hài hòa với khuôn mặt và nét biểu lộ của khuôn mặt. Người vui
vẻ hay có nụ cười khác với người lạnh tanh tuy cả hai đều sở hữu chiếc răng
khểnh. Dù sao chiếc răng khểnh bao giờ cũng là điểm thu hút làm say lòng người.
Răng
khểnh à, răng khểnh ơi!
Làm
ta ngơ ngẩn một thời thanh niên.
Ta
đi khắp nẻo trăm miền.
Vẫn
hoài nhớ nhỏ láng giềng năm xưa.
Xoay
vần bao cuộc nắng mưa.
Hỏi
người thuở ấy răng thừa còn không?
(Ngô Chí Trung)
Hỏi người thuở ấy răng thừa còn không? Câu thơ khiến tôi nhớ tới cô
ca sĩ răng khểnh Hồng Nhung. Đi hát từ năm 16 tuổi và ít lâu sau được đánh giá
là một trong bốn diva của làng nhạc
trong nước. Hồng Nhung là ca sĩ duy nhất có răng khểnh trong bốn diva này. Khán giả không chỉ chú ý tới
giọng hát của cô ca sĩ nhỏ nhắn như một chiếc kẹo mà còn chú ý tới hai chiếc răng
khểnh hiếm gặp trong giới ca sĩ. Hai chiếc răng khểnh này được chú ý tới nỗi
khi thấy Hồng Nhưng không xuất hiện trên truyền hình trong một thời gian, dư
luận đã đồn đãi là cô đã chết vì…nhổ răng! Đầu thập niên 1990, Hồng Nhung vào
Sài Gòn lập nghiệp và cô nhổ một chiếc răng khểnh. Cô gặp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn
và chuyên hát nhạc của ông. Sự việc không dễ dàng. Lần đầu tiên cô hát bài
“Lặng Lẽ Nơi Này” tại nhà nhạc sĩ Thanh Tùng. Trịnh Công Sơn cũng có mặt bữa đó.
Cô kể lại trong buổi trả lời phỏng vấn của nhà báo Lưu Trọng Văn: “Em hát sai
lời và sai cả nốt. Ông Sơn lúc đó say rồi, tiến về phía em, em sợ quá vì mình
đã hát trật, nhưng ông Sơn đưa hai cánh tay gầy guộc ra xắn tay áo cho em, rồi
ông cúi xuống xắn ống quần dài lụng thụng của em, rồi hát “Lặng Lẽ Nơi Này” để
em hát theo cho khỏi sai lời, sai nhạc. Sau tối đó em không ngủ được. Em giở
tập nhạc Trịnh Công Sơn ra và tập hát bài “Em Hãy Ngủ Đi”. Không hiểu sao em
lại chọn bài đó, có lẽ vì em tưởng bài đó được dành riêng cho em. Tất cả những
người thích nhạc Trịnh Công Sơn đều cảm thấy có một bài hát nào đó dành riêng
cho mình mà thôi”.
Nói về Hồng Nhung, Trịnh
Công Sơn trả lời nhà báo Lưu Trọng Văn: “Sau Khánh Ly, tôi may mắn tìm được
Hồng Nhung”. Nói về cách hát nhạc Trịnh Công Sơn, Hồng Nhung trả lời thẳng
thắn: “Thế hệ của em sau Khánh Ly hơn hai chục năm, nỗi buồn cũng khác, cách
cảm cũng khác. Em được thế hệ này tạo ra, tự nhiên em phải hát nhạc Trịnh Công
Sơn theo cách cảm của thế hệ mình. Em không đồng ý thay thế ai hết. Khánh Ly
lúc nào cũng ở vị trí ấy, còn em, hát nhạc Trịnh Công Sơn như bao nhiêu ca sĩ
khác hát nhạc Trịnh Công Sơn, và có vị trí riêng của mình”.
Trở lại chuyện chiếc răng
khểnh của cô ca sĩ Hà Nội. Khi nhà báo Lưu Trọng Văn hỏi Trịnh Công Sơn: “Xin
hỏi nhạc sĩ một câu hết sức cụ thể, anh có định làm một bài hát về răng khểnh
của cô Bống không?”. Nhạc sĩ trả lời: “Những cô bạn trước đây của tôi đều không
có răng khểnh, còn Hồng Nhung lại có những hai răng khểnh, khểnh gấp đôi, chắc
chắn tôi sẽ có một bài hát về chiếc răng khểnh”. Nhưng trong gia tài nhạc đồ sộ
của Trịnh Công Sơn, chúng ta không thấy một bài nào về chiếc răng khểnh của cô
ca sĩ rất thân với người nhạc sĩ hơn mình nhiều tuổi. Nhưng nếu có bài hát nhạc
sĩ họ Trịnh hứa thì nay bản nhạc đó chắc đã lỗi thời. Năm 2009, Hồng Nhung đã
niềng răng. Cô cho biết phải chịu đau 2 năm và nghỉ hát 2 tháng để tập phát âm
lại khi răng bị…trói. Khán giả không thấy răng của cô bị ràng buộc khi hát vì
cô dùng loại niềng răng trong suốt. Hai chiếc răng duyên không còn nữa, khán giả
nhiều người hụt hẫng. Hồng Nhung tâm sự: “Tôi không phải là không nghĩ về điều
này. Có thể theo quan niệm của người châu Á mình thì răng khểnh là một cái gì
đó rất duyên. Khán giả có thể quen và yêu quý tôi, gắn liền với hình ảnh dễ thương
đó. Thế nhưng nghĩ cho cùng thì khán giả thích mình từ giọng hát nên mới thích
lây cả những điểm ngoại hình rất riêng của mình. Nếu người ca sĩ biết kết hợp
cả giọng hát và những điểm đẹp và duyên từ ngoại hình để làm cho khán giả thích
thì còn gì bằng. Vì vậy, tôi vẫn nghĩ dù có thiếu chiếc răng khểnh, tôi vẫn sẽ
không làm giảm sút cái ‘duyên” với khán giả của mình!”.
Răng khểnh là thứ răng gây
nhớ gây nghiện. Nhiều người ước ao có răng khểnh mà không được, vậy mà Hồng
Nhung đã thủ tiêu cả hai chiếc răng khểnh mà nhạc sĩ họ Trịnh tính đưa vào
nhạc. Các ông bà nha sĩ thiệt tài. Họ “chế tạo” được răng khểnh. Tại Việt Nam
bỏ ra ít tiền là cũng khểnh như ai. Tại Nhật Bản có cả một phong trào làm răng
khểnh. Yaeba tiếng Nhật là “răng
khểnh”. Phụ nữ Nhật rất khoái răng khểnh. Họ cho đây là phần dễ thương nhất
trên khuôn mặt của phụ nữ. Các cô gái Nhật đua nhau đi gắn răng khểnh tạo ra
phong trào gắn răng khểnh Tsuke Yaeba.
Đây là một phong trào mới tinh, chỉ có từ năm 2011 khi cô ca sĩ kiêm diễn viên
Tomomi Itano gắn chiếc răng khểnh. Một năm sau, ban nhạc nữ TYB48 ra mắt, cô
nào cũng có răng khểnh làm duyên khiến giới trẻ phát sốt. Ngay cái tên ban nhạc
TYB48 cũng là viết tắt của tsuke-yaeba48.
Tsuke Yaeba là chi, chúng ta biết
rồi. Chiếc răng nanh bình thường của hàm trên được tút lại cho dài và nhọn hơn
hoặc gắn thêm răng khểnh giả. Chiếc răng giả bằng sứ được đắp thêm lên chiếc răng
thiệt là khểnh liền. Có hai loại răng khểnh giả: loại cố định và loại có thể
tháo ra lắp vào được. Muốn xịn hơn, có thể gắn thêm một viên pha lê Swarovski
cho thêm phần le lói.
Răng khểnh chiếm nhiều chỗ trong thơ. Người trần mắt thịt như chúng ta đã
chết mê chết mệt vì răng khểnh thì các ngài làm thơ còn đắm đuối hơn với răng
khểnh. Nói đâu xa, mấy ông bạn thơ của tôi mang răng khểnh vào nằm ngổn ngang
trong thơ.
Ở gần tôi nhất, ông Luân Hoán rước răng khểnh vào thơ bị răng khểnh cắn
nát lòng.
em răng khểnh dễ vào thơ
bởi đám thi sĩ hồ đồ chiêm bao
chính tôi cũng từng hàm hồ
hạ hai câu rất khù khờ như sau:
" chiếc răng khểnh ấy sao mà bén
cắn nát lòng ta tự thuở nào…"
Ông Quan Dương là chuyên viên làm thơ nịnh vợ. Không có cơ quan hay hội
đoàn nào phụ trách việc nịnh vợ. Nếu có chắc chắn trăm phần trăm ông này đã có
bằng nịnh vợ. Ông bị chiếc răng khểnh cắn cho một phát để đời. Chiếc răng khểnh
dữ dằn này chẳng cần là thầy bói, ai cũng biết chủ nhân của nó là ai.
Con ve nó đã nói gì
Khi cây phượng vĩ dậy thì nứt
bông
Ngày xưa em còn nhớ không
Hai đứa trên chiếc xe trành
đèo nhau
………….
Con ve giờ cũng đã già
Cây phượng vĩ cũng đã qua
xuân thì
Dốc cầu sau buổi em đi
Chiếc răng khểnh cắn hồn
tôi đứt lìa
Vậy là hai ông bạn Luân Hoán và Quan Dương đều có phúc được răng khểnh cắn.
Ông Hoàng Lộc, yêu không biết mệt, là một nhà thơ muôn năm trẻ. Thơ tình của
ông mãi mãi hai mươi tuổi. Ông quen một nhà thơ nữ có chiếc răng khểnh và làm
thơ tặng nàng. Bài thơ tên “Khểnh” được in trong tập thơ “Gửi Lại Trần Gian” nhưng
trong cả bài thơ chẳng có chữ “khểnh” nào mà ai cũng biết là…khểnh.
đẹp em một đã nên mười
khoe răng chi ác rứa trời, giai nhân?
anh xa em rất nhiều năm
nhớ ra có một cái răng chết người
dẫu anh qua hết một đời
cũng yêu không hết nét cười của em
SONG THAO
Tháng 11.2023