VĨNH BIỆT QUÊ HƯƠNG
Tôi đã lìa xa quê hương,
Rời bỏ mái nhà yêu dấu
Đời tôi, cuộc đời buồn tẻ
Trôi đi, kéo dài vô nghĩa.
Tôi đã lìa xa mặt trời,
Bỏ lại đại dương xanh thẳm
Kỷ niệm trong tôi trổi dậy
Rất lâu sau lần giã từ.
Mặt trời, ôi mặt trời cuả quê hương đã mất
Của những thành phố trắng tôi yêu,
Của những cô gái tôi đã từng quen.
Tôi đã chia tay người
bạn gái
Trong tôi vẫn còn mãi đôi mắt nàng
Đôi mắt ướt đẫm nước mưa
Mưa ngày không còn có nhau.
Tôi như còn thấy nụ cười nàng
Rất gần khuôn mặt tôi,
Nụ cười làm sáng rực bầu trời đêm quê hương.
Nhưng từ trên boong tàu
Đưa tôi dần xa bến
Tiếng xích
vỗ trong nước
Như tiếng roi quất lên.
Tôi đã nhìn rất lâu
Đôi mắt xanh lẩn trốn
Biển sâu đã nhấn chìm
Trong sóng biếc tiếc thương.
THÂN TRỌNG SƠN dịch
ADIEU MON PAYS
J'ai quitté mon pays
J'ai quitté ma maison
Ma vie ma triste vie
Se traîne sans raison
J'ai quitté mon soleil
J'ai quitté ma mer bleue
Leurs souvenirs se réveillent
Bien après mon adieu.
Soleil ! Soleil de mon pays perdu
Des villes blanches que j'aimais
Des filles que j'ai jadis connues
J'ai quitté une amie
Je vois encore ses yeux
Ses yeux mouillés de pluie
De la pluie de l'adieu
Je revois son sourire
Si près de mon visage
Il faisait resplendir
Les soirs de mon village
Mais, du bord du bateau
Qui m'éloignait du quai
Une chaîne dans l'eau
A claqué comme un fouet
J'ai longtemps regardé
Ses yeux bleus qui fuyaient
La mer les a noyés
Dans le flot du regret.
ENRICO MACIAS
( 1938 - )
Ghi chú về tác giả.
Enrico Macias ( tên thật là Gaston Ghrenassia ) sinh tại Constantine, Algérie, trong một gia đình nhạc sĩ gốc
Do Thái. Algérie bị Pháp đô hộ từ 1830, là nước có hai ngôn ngữ chính thống là tiếng
Pháp và Á Rập, với nhiều chủng tộc cùng sinh sống. Biến động bắt đầu xảy ra năm 1961 với cuộc
chiến giành độc lập. Những người Algérie Hồi giáo quá khích nổi dậy tiêu diệt các
dân tộc không nói tiếng Á Rập, phần lớn là dân nói tiếng Pháp và tiếng Do Thái.
Cộng đồng người Do Thái bị tàn sát dữ dội. Nhạc phụ ông bị sát hại, Enrico
Macias phải đưa gia đình vượt biển sang Pháp lánh nạn. Năm này, ông mới 23 tuổi.
Bài hát Adieu mon pays là nỗi lòng người biệt xứ, lìa xa quê hương
trong tiếc nhớ ngậm ngùi. Bài hát do chính tác giả trình bày với tiếng đàn
guitare khắc khoải xen với lời tự sự da diết đã khiến Enrico Macias nổi tiếng
ngay những ngày đầu tiên sống trên đất Pháp, và ông đã bỏ nghề dạy học để lao vào
con đường âm nhạc chuyên nghiệp. Dòng nhạc arabo-andalou ( tiếng Anh ghi là Andalusian-Arabic ) hoà với các thể loại nhạc
Nam Âu, Bắc Phi được ông và các bạn trình diễn tại các quán cà phê và ca vũ trường ( cabaret ) ở Paris
với các nhạc cụ guitare, mandoline, violon
và không thể thiếu các thứ đặc trưng của người Á Rập là trống darbuka (
trống có hình chiếc ly có chân ) và đàn oud ( đàn 11-12 dây ).
Enrico Macias đã để lại những bài ca bất hủ, được ưa thích mọi nơi
và được nghệ sĩ mọi thời chọn trình diễn: Solenzara - l’ Oriental - Paris, tu m’as
pris dans tes bras - la Femme de mon ami -
Oh guitare, ma Guitare - Compagnon disparu - và, chắc chắn rồi, bản
tango quen thuộc L’ amour c’est pour rien, với lời Việt “Tình cho không biếu không”
của nhạc sĩ Phạm Duy.
Năm nay, 2019, ông đã bước sang tuổi 81 nhưng vẫn chưa có dấu hiệu
muốn ngừng cuộc đời ca hát đã kéo dài trên 50 năm, đã đem dòng nhạc Pháp đến khắp
nơi trên thế giới New York, Moscow, Rio de Janeiro, Montreal, Buenos Aires,
Seoul, Tokyo...
Thế mà kể từ lúc xa xứ, ông chưa bao giờ được phép về thăm lại quê nhà.
Bấm vào
ảnh dưới đây
Dể nghe Enrico Nacias trình bày ca khúc Adieu Mon Pays
