2260. ĐẶNG TIẾN (Thái Nguyên) Bảy bài thơ

Ruộng bậc thang ở Thái Nguyên - Nguồn ảnh: vexere.com

ĐỌC THƠ TÔ THÙY YÊN

 

Tôi biết ông rất muộn

Tất nhiên, lỗi ở tôi

Ếch ngồi nơi đáy giếng

Biết một tẹo bầu trời...

 

Tình cờ, rất tình cờ

Lướt mạng và thấy có

Một anh bạn rất trẻ

Mê thơ ông... Quá trời

 

Thật tình cờ thế thôi

Gọi duyên lành mới đúng

Tất nhiên, tôi nhờ mạng

Là có vài trăm bài

 

Và tôi đọc. Tôi đọc

Đắm chìm và mê say

Nhiều đêm là thức trắng

Nước mắt mặn trên môi

 

Tên ông thật mềm mại

Thơ theo khói bay bay

Khói làm cay khóe mắt

Trời xanh cũng chau mày

 

Thơ ông thời Sáng Tạo

Thẳm sâu không ồn ào

Ngôn từ như lơ đãng

Hiện sinh... Người ở đâu

 

Thời chiến chinh tàn khốc

Thơ xót tận óc tim

Chiến chinh. Ôi chinh chiến

Giữa những người anh em

 

Ôi những người anh hùng

Bên này và bên ấy

Tuyệt lộ và cùng đường

Ai làm ra nông nỗi?

 

Thơ ông câu hỏi lớn

Lịch sử phải trả lời

Thời đại sầu - thảm - khốc

Cây cũng bật rễ trôi

 

Tháng Tư năm bảy nhăm

Ông bên người thua cuộc

Thêm một lần khổ nạn

Hơn mười năm tù đày

 

Thơ viết ra từ máu

Từ nước mắt mồ hôi

Nhưng tuyệt nhiên không thấy

Oán trời và trách người

 

Ông gọi thời khổ đọa

Thời chủ mới lên thay

Diễn tấn tuồng bạo lực

Nước Việt, chốn lưu đày

 

Đạn bom đã ngừng trút

Mà hận thù còn nguyên

Thậm chí còn kịch phát

Chuyến tầu điên xuyên đêm

 

Thơ mực mài nước mắt

Mong xóa bỏ hận thù

Ôi. Đáng thương biết mấy

Những phế nhân lòa mù

 

Mùa hạn rồi cũng qua

Trở về nơi cố quận

Khắc khỏai đến nao lòng

Vui. Vì còn được sống

 

Được sống được làm người

Dẫu không còn trọn vẹn

Một lần. Một lần thôi

Cất tiếng lời gan ruột

 

Cũng như bao nhà thơ

Người Việt và thuần Việt

Chặng cuối....dặm đường dài

Ông tìm về với Phật

 

Thơ thắp tạ ngân rung

Nhẹ như làn khói biếc

Sáng mảnh trăng hạ tuần

An nhiên và thanh thản

 

Bão giông. Rồi cũng qua

Khổ đọa tiền sinh kiếp

Nam mô A di đà

Mở lòng... Buông bỏ hết

Chân dung nhà thơ Tô Thùy Yên - Sơn dầu Đinh Cường

TRÒ CHUYỆN VỚI MỘT NGƯỜI VIỆT XA XỨ

Tặng nhà văn Nguyễn Minh Nữu

 

+++++

Bất ngờ, thật bất ngờ

Từ phương xa...ông gọi,

Tôi sững sờ, bối rối

Điều tôi vẫn mong chờ

 

Thôi, vòng vèo một chút

Tôi sống ở Bắc kì,

Như người trong ấy gọi

Từ độ nước chia li...

 

Chia li ra hai phía

Miền Bắc và miền Nam

Ôi! Bàn cờ thế cuộc

Thân phận nước yếu hèn!

 

Mấy triệu người bỏ quê,

Xuôi Nam và ngược Bắc

Rùng mình khi nghĩ lại

Lòng vẫn còn tái tê

 

Đùng đoàng ôi cuộc chiến,

Sông máu và núi xương

Mả mới chen mả cũ

Phế nhân khắp ngả đường...

 

Những cháu con Vua Hùng,

Tàn hại nhau. Kinh khủng

Truy cùng và diệt tận

Thảm thương đến vô cùng

 

Bao nhiêu người di tản?

Bao nhiêu người vượt biên

Máu đỏ. Ôi máu đỏ!

Hòa cùng Thái Bình Dương

 

Bao nhiêu người ra đi,

Gọi là để đoàn tụ

Thì vẫn là chia li

Thì vẫn là bỏ xứ....

 

Tôi thằng nhóc Bắc Kì,

Lớn lên trong nghèo khó

Bốn bề bưng bít cả

Nào biết gì mô tê

 

Ếch ngồi nơi đáy giếng

Trời xanh hóa thành vung

Nửa đời như mù điếc

Suýt thì thành phế nhân

 

Tận cùng của khổ nạn

Thôi cũng đến ngày vui

Những tấm màn bưng bít

Cũng đến lúc hạ rồi

 

Những gì là tốt đẹp

Dẫu trải bao dập vùi

Vẫn còn nguyên vẹn đó

Như kim cương, vàng mười

 

Những gì là hàng mã,

Tro bụi và bọt bèo

Thời gian tàn hủy hết

Còn lại được bao nhiêu?

 

Những trang sách mở ra

Bao chân trời tri thức

Hôn ám dần lui dần

Tin lành lòng mở rộng

 

Bao văn nhân nghệ sĩ

Bị vùi dập một thời

Tôi đọc lòng thanh nhẹ

Về già bỗng được vui

 

Được vui vì thêm bạn

Dẫu góc bể chân trời

Một vài giây - nối mạng

Được thấy nhau nói cười

 

Thật ngạc nhiên quá đỗi

Giọng Hà Nội vang lên

Sài Gòn...pha chút xíu

Giọng quê hương vẹn nguyên

 

Ra đi từ Hà Nội

"Thiếu tiểu" ...đã "li gia" (*)

Cố hương. Xa vời vợi

Ngăn cách bởi can qua

 

Phận người như búi cỏ

Cuồng phong cuốn cuốn theo

Cánh bèo nơi sóng nước

Cuối trời xa phiêu diêu

 

"Hương âm"...vẫn "vô cải" (**)

Cái già đến trên đầu (***)

Mang mang trời viễn xứ

Cố hương giấc chiêm bao

 

Ông chuyện trò vui lắm

Tôi thưa với ông rằng

Ơn giời nhờ có mạng

Hết xa mặt cách lòng

 

Văn chương nhịp cầu nối

Xa trở nên rất gần

Mối lương duyên chữ nghĩa

Kiến tạo thành tình thân

 

Ông đã thuộc vào lớp

"Nhân sinh....cổ lai hi" (****)

Tôi kém chừng một giáp

Biết rũ bỏ sân si

 

Cầu trời có ngày đẹp

Được gặp ông ngoài đời

Trái đất tròn. Bé lắm

Hẳn là có. Thế thôi!

 

Hẳn là có... Thế thôi.

++++

(*) (**) Ý thơ Hạ Tri Chương

(***) Ý thơ Mãn Giác Thiền Sư

(****) Ý thơ Đỗ Phủ

Chân dung nhà văn Nguyễn Minh Nữu - Sơn dầu Trương Vũ

NHÌN ẢNH VĂN CAO

 

Một khoảnh khắc hiện hình

Thu vào ống kính

Máy ảnh không định kiến như mắt người

Nhìn bằng thiện tâm, tà tâm, ác tâm, nhân tâm, quỷ sứ tâm, tà ma tâm...

Khen và chê

Khinh bỉ và tôn sùng

Xót thương và dửng dưng...

Ống kính trung thực HƯ TÂM...

Ảnh không còn là ông

Ông Văn Cao bằng xương bằng thịt

Ông Văn Cao đã về với cát bụi

Để cho đời một cái tên

Những tấm ảnh

Người đời mặc sức diễn giải...

Một gương mặt già nua

Một gương mặt nhàu nát

Một gương mặt tàn kiệt

Một gương mặt thẫn thờ

Đầy nghi hoặc

Đầy lo âu và sợ hãi

Run rẩy bơ vơ

Như thừa...

Ôi những khúc hát

Bảng lảng khói sương

Thần tiên cổ tích

Bến xuân thấp thoáng bóng ai

Đàn chim bay chấp chới trong mây

Tiếng hát Trương Chi buồn bi thiết

Chàng hoàng tử long lanh mắt biếc

Hào hoa đã xa vời

Từ mùa thu lá rụng

Từ mùa thu người rụng

Những trận cuồng phong tơi bời....

 

 

CÓ THỂ LÀ TRÁI TAI

[Về Văn Cao]

 

Đang mơ màng bên suối

Mơ về cảnh thần tiên

Bay theo chấp chới cánh chim

Vi vu gió

Long lanh suối

Óng ả mây...

Cuộc thế vần xoay

Nổi chìm chìm nổi

Và ông cũng xoay

Theo gió cùng cờ bay

Thề phanh thây uống máu quân thù

Đường vinh quang xây xác quân thù

Ờ!

Rồi khi ông bị biến thành...kẻ thù

Hẳn nhiên sẽ có đại tiệc

Phanh thây

Ăn gan

Uống máu

Làm nên vinh quang cho những ai ai

Ảnh ông chụp thật điêu linh

Sống đọa thác đầy

Ngặt nghèo thay

Thê thảm thay

Đáng thương nữa

Nhìn ảnh có người khen đẹp

Thì đẹp

Chén rượu (chắc là) nhạt như cuộc đời nhạt

Chén rượu (chắc là) đắng cay như cuộc thế đắng cay

Nhưng ông không thành một Lí Bạch

Cũng không thành Nguyễn Khuyến cài trốc đắp tai

Có thể không còn Thú San

Thôi thì đành ăn thóc nhà Chu

Đành thế vậy.

Chân dung nhạc sĩ Văn Cao - Sơn dầu Đinh Cường

BỖNG NHỚ K.PAUSTOVSKI

 

Nhẹ nhàng tinh tế sâu đằm

Tinh khiết trắng trong như mối tình đầu và như tuyết

Trầm trầm hiền minh cổ tích

Ngạc nhiên những chuyện đời thường...

Ông sống vào thời sắt máu

Văn chươmg tả đột hữu xung

Văn chương như bom như đạn

Văn chương gào thét ầm ầm...

Đất trời ngả nghiêng đảo lộn

Văn ông lặng lẽ âm thầm

Những thanh âm đời rất nhỏ

Để cho ai biết lắng nghe

Những dòng nước ngọt róc rách

Âm thầm chảy trong lòng đất

Một thời chưa xa chưa xa

Một thời chưa xa chưa xa

Trời đất! Vô cùng kinh ngạc

Người dịch văn ông. Là người

Nhân sinh chịu bao khổ nạn

Nhưng luôn thấy ông mỉm cười

Những kẻ làm bao điều ác

Kết cục cũng vô tăm tích

Kết cục cũng thành hư vô

Cát bụi không còn dấu vết

Nhưng kìa!

Văn chương đích thực

Cứ còn trẻ mãi không già

Nụ cười hiền khô còn mãi

Trong bạn trong tôi

Nở hoa.

Nhà văn Nga Konstantin Paustovsky

 

DU TỬ LÊ

 

Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển...

Thơ đau tận cùng. Thảng thốt người ơi...

Lưu vong, luân lạc, quê người

Như cụm cỏ bật gốc

Không thể bén rễ

Tận cùng thê lương

Khi tôi chết hãy mang tôi ra biển

Thái Bình dương ngằn ngặt cố hương

Chân mây góc biển quê người

Bơ vơ viễn xứ

Bên kia biển là quê nhà

Vạn dặm xa

Vạn dặm đường trường

Cách trở

Khi tôi chết hãy mang tôi ra biển

Biển rộng mồ hoang của biết bao người

Ngày nào quyết ra đi

Nuốt nước mắt

Ngậm ngùi

Cúi đầu

Một lời thề như dao chém đá

Ra đi không bao giờ trở lại...

Hãy đem tôi ra biển

Cho tôi được một lần...

Góp một chút bị thương

Làm nên vị mặn chát đắng cay số phận

Những người ra đi

Không có ngày về...

Chân dung nhà thơ Du Tử Lê - Sơn dầu Đinh Cường

 

TÔI KHÔNG THẤY.

..

[Ghi lại những gì nghe được đọc được. Có thể là sai. Nhưng biết cái gì là đúng, bây giờ]

°°°°°°°°°

Tôi không nhận thấy trên gương mặt họ

Nét thanh quý

Sự bình thản

Vẻ nhân từ

Những gì tôi mong có nơi nhà thơ

Tôi không nhận ra

Trên những dòng chữ

Chảy tràn lan

Dày đặc các phép tu từ

Ánh sáng Tự do

Khát vọng Tự do

Mà tôi vẫn tin Thơ cần phải có

Tôi không nghe thấy

Trên nhiều trang

Được gọi là thơ

Nỗi oan ngập đất

Nỗi đớn đau uất nghẹn

Của con người

Mà tôi tin Thơ cần phải có

Nhà thơ hỡi

Nhà thơ đi đâu?

Nhà thơ ở đâu?

Trong tháp ngà (?) cũ rích

Hóa thân vào tùng trúc cúc mai(?) cũ rích

Nhà thơ đang ở đâu?

Đã bán mình hay đang mưu tính bán mình?

Nếu có

Cũng không lạ

Nhà thơ hỡi!

Hình như triết gia Cổ đại từng hỏi tất cả

Những người được coi là có chữ nghĩa

Chúng ta không lên tiếng thì sẽ là ai?

Sẽ là ai?

Người chết oan tù rạc chăng?

Người hành khất chết gục bên đường chăng?

Người đàn ông đỡ đẻ cho vợ bên vệ đường ngày tháo chạy chăng?

Những em bé chết thảm chăng?

Những bệnh nhân chết trong cô đơn chăng?

Những xác chết trong phòng lạnh chờ đến lượt vào lò thiêu chăng?

Những người bị nước lũ cuốn, bị núi đè chết mất xác chăng?

Những đứa trẻ khốn khổ bị vây bủa bởi nền giáo dục ngu dân nghiệt ngã chăng?

Những người dân làm thuê trên chính mảnh đất cha ông để lại chăng?

Chúng ta không nói thì ai nói?

Chúng ta không nói thì ai nói?

Ai nói?

Hỡi nhà thơ?

Hỡi nhà thơ!

Tôi hỏi

Có nghe thấy chăng?

 

ĐẶNG TIẾN

Ghi chú: Tác giả những bài thơ này đang sống ở Thái Nguyên, trùng tên với nhà phê bình văn học Đặng Tiến đang sống ở Pháp.