Theo thông lệ, mỗi khi họa sĩ Trương Vũ hoàn tất một bức chân dung, chúng tôi thường có một buổi họp mặt thân mật, trước là để chúc mừng họa sĩ vừa có một tác phẩm mới, sau nữa là chúc mừng người được vẽ chân dung.
Bức chân dung nhà văn Nguyễn Tường Giang được họa sĩ Trương Vũ hoàn tất vào tháng 7.2019. Đây là một bức chân dung đẹp, chưa kịp tổ chức họp mặt chúc mừng thì dịch Covid-19 xảy ra.
Từ đó đến nay mọi người không có dịp gặp nhau vì phải thực hiện lệnh stay-at-home của Thống Đốc tiểu bang Virginia. So với các tiểu bang khác, Virginia là nơi kiểm soát dịch khá tốt. Theo số liệu thống kê của đại học Johns Hopkins, tính đến hôm nay, 31.10.2020, toàn nước Mỹ đã có trên 9 triệu người nhiễm Covid-19 và số người chết là 230159. Riêng tiểu bang Virginia có 181190 người nhiễm Covid-19 và số người chết là 3654. Những ngày này, công chức làm việc ở nhà qua hệ thống telework, học trò học ở nhà qua hệ thống eLearning. Các siêu thị, bệnh viện, phi trường và các dịch vụ được mở cửa hoạt động với điều kiện phải thực hiện các biện pháp phòng dịch như giữ khoảng cách 6 feet, dùng tấm chắn bằng plastic trong suốt để hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp, đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà…
Những ngày đầu của cơn đại dịch, ai cũng lo, rất ngại tiếp xúc, rất sợ phải đi chỗ này chỗ nọ. Sau gần 10 tháng sống chung và đối phó với dịch, mọi người đã có kinh nghiệm và tự tin hơn. Do vậy khi anh Nguyễn Tường Giang ngỏ ý muốn tổ chức họp mặt để mừng bức chân dung của anh, mọi người nhận lời ngay.
Nhà văn Nguyễn Tường Giang là con út của nhà văn Thạch Lam. Anh tốt nghiệp y khoa ở Sài Gòn trước 1975. Sang Mỹ anh học thêm 5 năm, sau đó mở phòng mạch ở New York và Virginia. Người bạn đời của anh, chị Đinh Hoàng Oanh, tốt nghiệp ngành mỹ thuật ở Mỹ. Chị vẽ khá nhiều tranh, chơi piano và là một phụ nữ đảm đang mẫu mực. Nhà anh chị ở Falls Church, cách chỗ chúng tôi khoảng 30 phút lái xe. Vị trí nhà của anh chị rất đặc biệt: nẳm cạnh hồ Barcroft; không gian đẹp, thơ mộng, êm đềm và lãng mạn. Đây là một căn nhà đậm chất nghệ thuật với những bức tranh của nhiều họa sĩ nổi tiếng, với những pho tượng anh chị sưu tầm từ nhiều nước, với cây đàn piano và những bản nhạc cổ điển. Trong những bức tranh treo ở dưới basement, tôi thấy có bức sơn dầu chị Đinh Hoàng Oanh vẽ anh Nguyễn Tường Giang. Nhìn bức tranh, tôi cảm nhận được hạnh phúc của anh chị. Có mấy ai được chính vợ mình vẽ chân dung cho mình.
Ngoài vợ chồng nhà văn Nguyễn Tường Giang, chúng tôi còn gặp lại vợ chồng họa sĩ Trương Vũ, giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng và bạn văn Nguyễn Minh Nữu. Gần một năm rồi chúng tôi mới lại gặp nhau. Nâng ly chúc mừng. Tiếng cười rộn rã. Những món ăn do chính tay chị Đinh Hoàng Oanh làm quá ngon. Chị tâm sự: “Háo hức với buổi họp mặt nên thức đến 2 giờ sáng làm thức ăn vẫn không thấy mệt”.
Nguyễn Minh Nữu là người có nhiều chuyện tình ly kỳ. Tôi khoèo Nguyễn Minh Nữu kể cho mọi người nghe. Tôi được xếp ngồi cạnh giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng. Không bỏ lỡ cơ hội, tôi nói: “Nhiều đài phát thanh quốc tế phải tìm thầy để phỏng vấn. Bây giờ ngồi sát cạnh thầy mà không phỏng vấn thì quá uổng”. Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng nở nụ cười hiền hòa: “Thì cứ phỏng vấn đi”. “Theo thầy, ai sẽ thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 3/11 sắp tới?”. Sau khi giải thích khá cặn kẽ, giáo sư kết luận khó mà đoán trước ai sẽ thắng.
Bốn giờ chiều. Bây giờ là lúc họa sĩ Trương Vũ chính thức trao bức chân dung cho bạn anh – bác sĩ/nhà văn Nguyễn Tường Giang. Một hình ảnh đầy xúc động. Ẩn chứa trong tấm canvas và những vệt sơn dầu là tình cảm của họa sĩ dành cho bạn – nhân vật trong bức tranh. Tôi đã có dịp quan sát họa sĩ Trương Vũ vẽ chân dung nhiều lần. Anh thích vẽ trực tiếp người ngồi trước mặt, không thích vẽ qua ảnh chụp. Từng nét chấm phá tỉ mỉ, cẩn thận và kiên nhẫn. Thời gian và công sức anh bỏ ra để thực hiện một bức chân dung không phải là ít. Những bức chân dung anh vẽ mang lại niềm vui cho gia đình và bạn bè.
Buổi chiều, bên hồ Barcroft. Một cuộc gặp gỡ hiếm hoi giữa cơn đại dịch. Ra về, lòng thấy vui và thấy thương bằng hữu mình hơn.
PHẠM CAO HOÀNG
Virginia, 31.10.2020