PABLO NERUDA (1904-1973)
Bạn sẽ hỏi: đâu rồi
những đoá tử đinh hương
Đâu những thứ siêu
hình tẩm hoa á phiện
Đâu cơn mưa liên tục
đập vào chữ nghĩa
Lấp đầy chúng với
khe hở và chim muông?
Này đây, tôi sẽ kể hết
bạn nghe.
Tôi sống ở ngoại ô
Thủ đô Madrid, với
chuông,
Với đồng hồ và cây
cối.
Từ nơi đây có thể nhìn
thấy
Khuôn mặt khô của vương
quốc Castilla
Như một đại dương bằng
da.
Nhà tôi được mệnh
danh
Căn nhà hoa, vì khắp
cả bốn phía
Hoa phong lữ nở rộ,
Một căn nhà xinh xắn,
Có chó và trẻ con.
Có nhớ không,
Raoul?
Còn nhớ chứ, Rafael?
Federica nữa, hẳn là vẫn nhớ,
Dưới lòng đất sâu?
Có nhớ không, từ trên
ban công
Nắng tháng sáu đem
hoa về ngập tràn môi bạn?
Nhớ không, những người
anh em của tôi?
Thuở ấy, mọi thứ đều
là tiếng ồn ã,
Vị mặn của hàng hoá,
Bánh mì chất đống hổn
hển thở
Những kệ hàng nơi xóm
chợ Arguelles với
bức tượng
Tựa bình mực khô giữa
lớp cá
Dầu chảy vào những
chiếc thìa
Tiếng chân bước, tiếng
đập tay
Vang rền trên phố,
Những mét, những lít,
đơn vị chính xác
Đo đếm kích tấc cuộc
đời,
Cá tươi xếp từng lớp
chồng chất,
Trên những mái nhà trong
nắng lạnh,
Chiếc chong chóng
gió uể oải xoay
Khoai tây ngồn ngộn
trắng ngà
Cà chua lớp lớp như
từng đợt sóng biển xa.
Nhưng rồi một sớm
mai tất cả bùng cháy
Một sớm mai ngọn lửa
cuồng
Ngoạm hết mặt đất
Tàn sát mọi sinh
linh,
Từ buổi ấy lửa cháy
Từ buổi ấy súng rền
Từ buổi ấy máu rơi.
Bọn cướp với máy
bay và lính dữ
Bọn cướp với nhẫn vàng và gái đẹp
Bọn cướp với áo thụng
đen vung vãi lời ban phước
Từ trời cao ập xuống
giết trẻ con
Máu trẻ thơ loang đổ
trên đường
Chảy thầm lặng như máu
trẻ thơ.
Này lũ sài lang mà ngay
cả sài lang còn khinh miệt
Loài đá mà ngay cỏ gai
cắn vào cũng muốn nhổ ra
Giống rắn độc mà ngay
cả rắn độc cũng kinh tởm!
Đối mặt với chúng bây
ta đã thấy
Máu Tây Ban Nha trào
lên như ngọn triều
Nhấn chìm chúng bây trong cơn sóng
Của lòng tự hào và của
những lưỡi dao.
Hỡi lũ tướng tá bội
phản
Hãy nhìn căn nhà của
ta đổ nát
Hãy nhìn đất nước Tây
Ban Nha tan hoang,
Từ mỗi ngôi nhà, thép
lửa sẽ ngập tràn
Thay vì hoa,
Từ mỗi ngóc ngách của
quê hương
Tây Ban Nha sẽ trổi
dậy
Và từ mỗi xác trẻ thơ
một họng súng chĩa ra từ đôi mắt
Từ mỗi tội ác viên đạn
sẽ nảy ra
Ghim vào tim bọn bây.
Bạn sẽ hỏi: sao thơ
anh không nhắc tới
Những giấc mơ và những
bông hoa
Những ngọn hoả sơn
hùng vĩ trên quê hương!
Hãy đến đây nhìn máu
đổ trên đường
Hãy đến đây nhìn
Máu đổ trên đường,
Hãy đến đây nhìn máu
đổ
Trên đường.
PABLO NERUDA
Thân Trọng Sơn dịch