THÁI THANH
(1934-2020)Album
NGÀY XƯA HOÀNG THỊ
do Trung Tâm Băng Nhạc Diễm Xưa thực hiện (1985) Bấm vào ảnh dưới đây để nghe (120 phút). 
DANH CA THÁI THANH
Trích từ một bài viết
của nhà văn Thụy Khuê (Paris)
Thái Thanh, tên
thật Phạm Thị Băng Thanh, sinh năm 1934. Xuất thân trong một gia đình truyền
thống âm nhạc, thân phụ của bà là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ đầu của ông
sinh được 2 người con trai: Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Phạm Đình Sỹ lập
gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn Phạm
Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long.
Người vợ sau của ông Phạm Đình Phụng có 3 người con:
trưởng nữ là Phạm Thị Quang Thái, tức ca sĩ Thái Hằng, vợ nhạc sĩ Phạm Duy; con
trai thứ, nhạc sĩ Phạm Đình Chương, tức ca sĩ Hoài Bắc; và cô con gái út Phạm
Thị Băng Thanh.
Tiếng hát của cô con út trong gia đình là Thái Thanh
trải qua bao thế hệ vẫn luôn tỏ ra vững chãi, dù cho sau này tuổi đời có chồng
chất thêm, nhưng không hề bớt đi khả năng rung động và sắc sảo ngày nào. Nhạc
sĩ Phạm Duy cho rằng không ai có thể thay thế được Thái Thanh trong sự diễn tả
những sáng tác của ông. Chính vì vậy, không ai có thể quên được “tiếng hát vượt
thời gian” này qua những nhạc phẩm như Ngày Xưa Hoàng Thị, Nghìn Trùng Xa Cách,
Áo Anh Sứt Chỉ Ðường Tà, Em Lễ Chùa Này, vv...Một nhà báo người Canada, ông
Georges Étienne Gauthier, vào năm 72 đã viết về sự liên hệ chặt chẽ giữa tiếng
hát Thái Thanh và âm nhạc của Phạm Duy như sau: Chính với Phạm Duy mà Thái
Thanh đã được khai tâm về nhạc lý và về nghệ thuật ca xướng. Nhưng chỉ nguyên
việc ấy không đủ cắt nghĩa vì sao sau này Thái Thanh đã thường hát và hát một cách
tuyệt diệu các ca khúc của Phạm Duy. Giữa hai người nghệ sĩ hết sức bén nhậy ấy
không làm sao khỏi có một liên hệ tâm tình. Thái Thanh đã thấu hiểu bằng trực
giác cái ý nghĩa sâu xa của nghệ thuật Phạm Duy, do đó các khúc điệu uyển
chuyển và cao nhã của Phạm Duy đã hoàn toàn tự nhiên trở thành thứ môi trường
lý tưởng cho giọng hát cũng uyển chuyển và cũng cao nhã của nàng. Cũng vì thế,
người ta tự hỏi không biết giọng hát Thái Thanh đã gây hứng cho Phạm Duy hay
các khúc điệu của Phạm Duy đã tạo cảm hứng cho giọng hát Thái Thanh. Tôi xin
thưa: đồng thời cả hai. Thật ra, giữa hai nghệ sĩ mà tài năng có tính cách bổ
túc lẫn nhau thì sự ảnh hưởng qua lại là điều không thể tránh khỏi. Thái Thanh
và Phạm Duy gần nhau trong cuộc đời cũng như trong nghệ thuật, có lẽ chính vì
thế mà định mệnh chung của họ có thể sung mãn và hoàn hảo như thế.
Không những chỉ
với nhạc Phạm Duy, tiếng hát tiêu biểu của nền âm nhạc Việt Nam còn khiến tâm
hồn người nghe ngây ngất với những nhạc phẩm giá trị của các nhạc sĩ nổi tiếng
khác như : Buồn Tàn Thu, Thiên Thai, Giọt Mưa Thu, Ðêm Thu, Lá Ðổ Muôn Chiều,
Gửi Gió Cho Mây Ngàn Bay, Ðêm Ðông, Tình Quê Hương, Những Lời Ru Cuối, Hen Một
Ngày Về, Hướng Về Hà-Nội, Mưa Trên Phím Ngà, Thương Về Năm Cửa Ô Xưa, Tâm Sự Ca
Nhân, Ngày Về, Mộng Dưới Hoa, Mộng Ðêm Xuân, Ghen, Ðêm Tàn Bến Ngự, Ngọc Lan,
Tình Khúc Thứ Nhất, Tuổi Ðá Buồn, Gọi Tên Bốn Mùa. vv...
Tên tuổi Thái Thanh trở nên lẫy lừng kể từ thập niên 50 cho đến những ngày cuối của miền Nam Việt Nam. Tiếng hát đó đã ngự trị trên khắp các chương trình ca nhạc truyền thanh cũng như truyền hình, ngoài ra còn được đặc biệt chú ý đến khi cùng các anh thành lập ban hợp ca Thăng Long. Riêng trong địa hạt vũ trường, tên tuổi Thái Thanh đã được nhắc nhở đến nhiều khi cất tiếng hát tại vũ trường Ðêm Mầu Hồng vào đầu thập niên 70. Thái Thanh lập gia đình với tài tử Lê Quỳnh vào khoảng giữa thập niên 50, nhưng hai người đã chính thức ly dị khi người con gái đầu lòng là nữ ca sĩ Ý Lan mới được 8 tuổi. Ngoài Ý Lan là một trong những nữ ca sĩ thành danh tại hải ngoại, một người con gái khác của Thái thanh là Quỳnh Hương cũng là một giọng ca nổi tiếng và là một MC duyên dáng . Nhờ thừa hưởng dòng máu nghệ sĩ của bà ngoại, con gái của Ý Lan hiện cũng đang là một tiếng hát trẻ nhiều triển vọng.
Sau khi ra đến hải ngoại, những năm đầu tiên, Thái
Thanh được coi là một trong những ca sĩ được mời đi lưu diễn nhiều nhất, cùng
một lúc tiếng hát này đã được mời thu thanh trên nhiều CD của trung tâm Diễm
Xưa. Sau đó Thái Thanh mở lớp dạy hát tại cùng địa điểm dạy nhạc của nhạc sĩ
Nghiêm Phú Phi ở quân Cam. Năm 99, bà quyết định giải nghệ khi được 65 tuổi. Sự
kiện này được đánh dấu bằng một đêm trình diễn đặc biệt của bà cùng với các con
và cháu. Cùng một lúc bà đang trong vòng thực hiện một quyển hồi ký, viết về
cuộc đời ca hát của mình được bà coi như hơi thở, như nguồn sống của
mình...
|
