325. HỒ ĐÌNH NGHIÊM Hai năm trước

\Photo by PCH - Burke (VA)

Chiếc máy bay nhỏ như không thể nhỏ hơn sật sừ trôi giữa trời tuyết đổ. Động cơ bán phản lực với hai cánh quạt gồng mình đi dưới mờ mịt thức mây. Vận tốc 360 kt tương đương 667 cây số giờ chỉ là niềm mong mỏi của người tạo dựng, và tựa như người, sức máy cũng có hạn. Máy đã già nua mà trời thì chả đẹp, trời cảm hàn và máy liên tục nhảy mũi hắt hơi. Là đà bên dưới là ngũ đại hồ đang tái tê đóng băng chợt ẩn chợt hiện, mông lung một vẻ đẹp kỳ dị, như tấm gương soi dành riêng cho hoàng hậu tử thần. “Kìa ai ngang qua bên ngoài cửa kính, kìa ai như từ khi em là nguyệt”. (Đinh Cường).

Chiếc máy bay Q 400 do hãng Bombardier chế tạo có thể dừng cuộc lữ để cắm đầu xuống mặt hồ lãnh cảm như đá tảng. Hậu quả là gì? Lửa bộc phát và liệu có làm tan chảy đá băng? “Đông qua óng ánh vàng rơi, vàng rơi chánh niệm vàng rơi, rơi vàng”. (Lữ Quỳnh). Hoạ sĩ Đinh Cường mất vào ngày 7 ở Virginia. Ca sĩ David Bowie mất vào ngày 10 ở New York. Và ngày 14 tôi sẽ lặng lẽ qua đời trên không phận Canada nếu có tiếng ai chợt gọi giữa chốn vô cùng. Nào có hề gì “bởi bây giờ tôi sống như hồn ma, cứ thấy bóng mình chập chờn trên vách”. (Trần Hoài Thư).

Tháng giêng là tháng ăn chơi, tháng một có phải là hơi bị buồn. Qua dự buổi chia tay vĩnh viễn cùng anh Đinh Cường, bất ngờ tôi dự thêm buổi đoàn viên chân tình và đầy cảm động, được han hỏi được kề bên những khuôn mặt ngỡ như khó lòng tiếp cận. Muốn có niềm vui trước hết ta phải hứng lấy nỗi buồn. Câu này xem chừng chẳng mấy đổi thay. “Cám ơn giọt nắng vô thường, lung linh ở cuối con đường khổ đau”. (Phạm Cao Hoàng).

Khuôn mặt chúng tôi hầu như ai cũng đẫm lệ. Từ bài đọc của anh Nguyễn Mạnh Hùng trong tang lễ, của anh Nguyễn Trọng Khôi, của anh Trương Vũ, của anh Chân Phương… những kỷ niệm đã có và đã vụt mất với người vừa mang pháp danh Quảng Thái. Trong “Nhật ký của một cô gái trẻ” (sống chưa tròn 16 tuổi), Anne Frank viết: “Dead people receive more flowers than the living ones because regret is stronger than gratitude”. Trong căn phòng u sầu này có rất nhiều vòng hoa, được gửi tới từ muôn phương. Của cựu Giáo chức và học sinh Nữ trung học Thành Nội Huế, của gia đình Trịnh Công Sơn, của gia đình Thanh Tâm Tuyền, của gia đình Ngọc Dũng, của vô vàn những thân hữu bè bạn và kể cả những người ẩn mình dưới vỏn vẹn hai chữ: Thương tiếc. Nguyễn thị Đau Buồn. Trần thị Xúc Động. Phạm văn Thương Mến. Lê văn Lệ Chảy… Lòng ăn năn cũng như sự biết ơn có khi không nên sắp hạng ngôi thứ. Chúng tôi ngắm nhìn muôn loài hoa nối kết nhau để chỉ biết thổn thức. “… Kể cho nhau nghe những điều. chưa nói, lời nghẹn ngào. tiếng nói. hư hao”… (Duyên).

Đành vậy, chúng tôi mãi sắp hàng dưới bóng nặng của hối muộn. Rõ nghĩa hơn, Chân Phương giãi bày: “… Trong những đốm lửa âm ỉ kia, không còn chiếc Corolla của anh, và tất cả smartphone trần gian, chẳng liên lạc anh được nữa…”

Họa sĩ Đinh Cường vừa là người thầy dạy tôi ở trường Cao đẳng Mỹ thuật Huế, vừa là người anh rể thân tình từng chia sẻ những buồn vui suốt chặng đường tuổi trẻ dại khờ. Và tôi mãi khờ dại khi muốn tỏ bày lòng biết ơn sâu nặng đối với anh. Chữ viết thấp kém không đủ để trải bày và xin niệm tình khi tôi lỡ vay mượn tấc lòng của các anh chị đã chú thích bên trên. Cám ơn anh Nguyễn Mạnh Hùng, anh Nguyễn Tường Giang, anh Trương Vũ, anh Phạm Nhuận, anh Phạm Cao Hoàng, anh Nguyễn Đình Thuần, anh Trần Hoài Thư, anh Lữ Quỳnh, anh Chân Phương, anh Nguyễn Trọng Khôi, anh Nguyễn Quang, anh Tùng chị Duyên, chị Trần Thị Nguyệt Mai, chị Nguyễn Thị Thanh Bình, chị Đinh Từ Bích Thúy, chị Hoàng Thị Bích Ty, chị Bạch Mai, chị Quỳnh Loan… đã cho tôi hiểu thêm, sâu sắc về chữ tình thân hôm chúng ta ngồi quây quần ở nhà anh Trương Vũ. Một gặp mặt khởi từ nguyên cớ buồn đau. Anh Trần Hoài Thư tỏ bày: “… Đó là Đinh Cường trong trái tim mình. Khi chúng tôi bắt tay nhau hay ôm choàng lấy nhau, có nghĩa là chúng tôi đang chia buồn với nhau. Bởi lẽ mỗi người chúng tôi đều mất đi một Đinh Cường, và trái tim mỗi người đều đẫm lệ…”

Và anh Phạm Cao Hoàng tâm sự: “Anh Đinh Cường như một thỏi nam châm thu hút chúng tôi về ngồi kề bên nhau. Anh đã ra đi, từ nay nhà cửa trang PCH đâm trống vắng…” Chao ôi nghe luống những ngậm ngùi!

“Cào Lá Ngoài Sân Đêm”, thi tập của họa sĩ Đinh Cường. Anh Nguyễn Đình Thuần, anh Nguyễn Quang, anh Phạm Cao Hoàng và tôi đã co ro đứng bên nhau để “thở khói ngoài sân đêm”. Bốn con đom đóm lẻ loi bất chấp những răn đe đã ngửa mặt vào cao xanh mà phả lên đó từng cụm mây mù. Bốn điếu thuốc đỏ lập lòe như bốn chân nhang cụt ngắn dần giữa trời lộng gió. Trần gian đã lạnh tiếng than van. Anh Đinh Cường ơi, xin vĩnh biệt.

Gửi kèm theo đây một “phụ bản”, không thể không nhắc tới:

Anh Phạm Cao Hoàng tổng kết có đến 875 bài thơ của Đinh Cường từng đăng trên Blog PCH. Và lan tràn trên net, biết bao những minh hoạ, ký họa chân dung, tranh sơn dầu ký tên Đinh Cường thì chẳng thể kiểm chứng được. Anh Trần Hoài Thư có làm bài thơ 5 chữ, cô đọng:

Thơ trên tờ giấy lộn

Tranh trên tờ napkin

Thơ tranh bay lên mạng

Nhập vào những trái tim

Tờ giấy ai chùi miệng

Bỏ vào thùng vệ sinh

Tờ giấy người thơ họa

Bỏ vào thùng tâm hồn.

Nhớ Đinh Cường, cũng anh Trần Hoài Thư viết bài lục bát chân tình:

Kể từ bạn bỏ đi xa

Con tàu vẫn đến nhà ga mỗi ngày

Còi tàu vẫn vút lên mây

Cớ sao thưa bạn hôm nay quá buồn!

Tàu ngừng, chở tiếp hoàng hôn

Làm sao chở hết nỗi buồn của tôi?

Xúc động. Tiếng còi hụ luôn là âm thanh ám trôi trong những đoạn ghi đầy dằn vặt của họa sĩ Đinh Cường. Con tàu băng mình về phía hoàng hôn, lấy đi mất những lữ thứ chẳng hò hẹn đứng ở từng sân ga nhỏ. Để lại một khoảng trống không gì có thể lấp đầy.

Cảm ơn chị Trần Thị Nguyệt Mai vừa dựng nên một sân ga tưởng tượng. Nơi hội tụ những ánh mắt buồn bã ngoái trông. Cho tôi góp một cây nhang, thắp nhớ hình bóng một người tài hoa mệnh bạc. Mới đó mà đã hai năm. Chuyến tàu hay vó câu vừa vụt lướt trôi bên ngoài khung cửa hẹp?

Hồ Đình Nghiêm 
Tháng 1. 2018