Hai câu thơ cũ từ một bao thuốc lá cách đây gần nửa thế kỷ, vây
mà có người nhớ để chuyển đến ta để ta xem như báu vật của đời mình. Tóc
bây giờ đã bạc trắng mà ngỡ như còn xanh, và còn ướt vì sương sớm, vì mưa, vì
ngâm mình dưới mương rach bùn sinh, để trời mờ mờ sáng là ào vào mục tiêu, vừa
bắn vừa la vừa rống. Lính Thượng có cách phát âm của lính Thượng. Lính Kinh có
cách phát âm của linh Kinh. Lính già, tiếng la khàn khàn, lính trẻ, phổi nở nên
gào to: Xung phong xung phong. Để rồi sau đó, ta nghe tiếng con gà trống gáy lẻ
loi đâu đó. Và ta thấy được thế nào là chiến tranh và nỗi đau thương cùng cực
của người dân phải chịu đựng giũa hai lằn đạn. Lòng ta bỗng dâng tràn cảm
xúc, tìm viên than và viết trên chiếc vách đổ nát:
Khi con về, quê hương chừng đã ngủ
Mẹ Việt nam ơi. Mẹ đã mất hay còn?
Sở dĩ tôi nhớ hai câu này vì nhờ nhật ký hành quân trên
báo Văn cũ. Tuy nhiên có nhiều bài phải nhờ đến người khác, do bạn bè thuộc mà
phần lớn được ghi trên bao thuốc lá. Chẳng hạn bài thơ vô đề sau đây:
Đêm đi kích, ngày nhâm nhi rượu đế
Uống để say, quên hẳn tháng ngày
Bên bàn rượu, mỗi ngày một vắng
Thương bạn bè chưa uống đã say!
Khi
vào lính nói năng nham nhở
Nói yêu ai cũng nghĩ đến cái giường!
Để rồi mấy mươi năm sau, nhờ một bài bút ký chiến trường
của một người lính cũ: (Nguyễn Phán: AN LỘC MỘT LẦN TÔI ĐÃ
ĐẾN, MỘT ĐỜI ĐỂ NHỚ) post trên NET, tôi mới được dịp đọc lại bài thơ
thất lạc của mình!
Bây giờ là lúc tôi có thể thẩm định về thơ của mình. Cả nửa thế kỷ
làm thơ nhưng chắc chắn sẽ không bao giờ tôi có thể làm hai câu như thế
này:
Nghe như mùi đất còn vương tóc
Lính bụi mà, em có thương không?
Dù tôi có thể thay bằng chữ khác để kêu hơn, để làm đậm ý hơn
hay làm đẹp hơn nhưng tôi không thể ngửi được cái mùi đất bùn còn vương trên
đầu tóc mình. Cái mùi không thơm không dịu, cái mùi hăng hắc, cái mùi mà em chê
là lính bụi, là lính chẳng sạch sẽ chút nào , nhưng nào ai biết chính cái mùi
đó đã nói lên sự gian khổ vô bờ của người lính miền nam.
Bởi vì thơ chỉ đến một lần, không bao giờ có lần thứ hai!.
Có phải vậy không ?
Trần Hoài Thư
16.11.2017
16.11.2017